Honda, otomotiv dünyasında geniş bir üretim ağına sahip olmasına rağmen, Türkiye’de güncel olarak faaliyet gösteren bir üretim tesisi bulunmamaktadır. Aşağıda, Honda’nın Türkiye’deki geçmiş fabrikasının tarihçesi, üretim süreçleri ve kapanış sürecine dair öne çıkan noktalar yer almaktadır.
1. Fabrikanın Kuruluşu ve Amaçları
- Kuruluş Yılı ve Konum
Honda Türkiye fabrikası, 1997 yılında Kocaeli’nin Gebze ilçesinde faaliyete başlamıştır. Bu lokasyon, İstanbul ve çevresindeki büyük pazarlara yakınlığı nedeniyle stratejik bir tercih olarak görülmüştür. - Ana Hedefler
Kuruluş aşamasındaki en önemli amaç, Honda Civic modelini iç pazara ve belirli ihracat pazarlarına kendi yerel üretimiyle sunmaktı. Böylece hem maliyetleri düşürmek hem de Türkiye’deki araç kullanım ihtiyaçlarına hızlı yanıt vermek hedeflendi.
2. Üretim Kapasitesi ve Modeller
- Başlangıç Üretimi
Fabrika ilk yıllarında yılda yaklaşık 30.000–40.000 adet aralığında Civic üretme kapasitesine sahipti. Zamanla kapasite artışıyla birlikte, kalite standartları bakımından Avrupa normlarına uygun süreçler geliştirildi. - Üretilen Modeller
En çok bilinen model Honda Civic Sedan oldu. Zaman içinde bazı yıllarda özel donanım paketleriyle iç pazara yönelik farklı versiyonlar da üretilse de, temelde odağı Civic Sedan üzerineydi. - Yan Sanayi İlişkileri
Yerel tedarikçilerle kurulan güçlü işbirlikleri sayesinde, parçaların bir bölümü Türkiye’deki yan sanayi tarafından temin ediliyordu. Böylece iç pazara yönelik tedarik zinciri kısmen yerelleşirken, kalite kontrol süreçleri de Japon standartlarına uyumlu hale getirildi.
3. İş Gücü ve Çalışma Koşulları
- İstihdam Kapasitesi
Zirve dönemlerinde fabrika, doğrudan 1.000’i aşkın kişiye istihdam sağlıyordu. Montaj hattından boyahaneye, kalite güvence merkezinden lojistik birimlerine kadar çeşitli departmanlarda yerli çalışanlar görev alıyordu. - Eğitim ve Kalite Standartları
Honda’nın global eğitim programları çerçevesinde, mühendislik ve üretim hattında çalışan personel düzenli olarak teknik eğitimler alıyordu. Bu sayede üretim süreçlerinde tutarlılık ve yüksek kalite hedefleri yakalanmaya çalışıldı.
4. Türkiye Pazarı İçin Katkılar
- Vergi ve İthalat Avantajları
Yerel üretim, ithalat vergilerini azaltarak Civic fiyatlarını daha rekabetçi seviyelere çekebiliyordu. Bu sayede Honda, kendi segmentinde fiyat-performans dengesiyle öne çıkma şansı yakaladı. - Satış Performansı
2000’li yılların başlarında Honda Civic, Türkiye pazarında sıkça tercih edilen kompakt sedan modellerinden biri haline geldi. Fazla sayıda satış rakamına ulaşmasa da, marka bilinirliğini ve hizmet ağını güçlendirdi. - Servis ve Yedek Parça Desteği
Türkiye’de kurulan güçlü bayi ağı ve yedek parça stoğu, satış sonrası hizmet kalitesini artırdı. Bu durum, marka bağlılığını olumlu yönde etkiledi.
5. Fabrikanın Kapanış Süreci
- Karar Süreci ve Duyurular
2020’nin sonlarına doğru global ölçekte Honda’nın üretim stratejilerini yeniden gözden geçirmesi sonucu, Kocaeli’deki tesisin faaliyetlerine son verme kararı alındı. Resmî olarak 2021’in ilk çeyreğinde kapanış adımları açıklanarak yerel halka duyuruldu. - Üretimin Sonlandırılması
Fabrika, 2021 ortalarında tüm üretim hatlarını durdurdu. Üretim bandındaki mevcut stoklar tüketilirken, çalışanların bir kısmına farklı pozisyonlar önerildi; fakat büyük oranda personel işten çıkarılmak zorunda kaldı. - Nedenleri
Başlıca etkenler şunlardı:- Global Yeniden Yapılanma: Honda, Avrupa ve yakın pazarlardaki üretim stratejilerini merkezileştirme yoluna gitti. Türkiye’deki üretim hacmi, bu stratejinin içinde sürdürülebilir bulunmadı.
- Maliyet Yapısı: Yerel parçaların tedarikindeki dalgalanmalar ve genel üretim maliyetleri, üretimin ekonomik açıdan zorunlu görünmesine sebep oldu.
- Elektrikli ve Hibrit Gelecek: Honda, elektrikli ve hibrit araçlara ağırlık vereceğini açıklamıştı. Türkiye fabrikası ise özellikle benzinli motorlu kompakt araç üretimine odaklı olduğu için yeni teknolojiye geçiş masrafları yüksek bulundu.
6. Kapanış Sonrası Durum
- İthalat Üzerinden Satış
Fabrika kapandıktan sonra Honda, Türkiye pazarına araç tedarikini tamamen ithalat üzerinden yürütmeye başladı. Dolayısıyla tüm modeller, Avrupa’daki veya Japonya’daki tesislerden sevk edilerek Türkiye’deki bayilere ulaştı. - Servis ve Yedek Parça
Kapanışa rağmen Honda, Türkiye’deki servis ağını tamamen kapatmadı. Yedek parça desteği ve bakım hizmetleri, distribütörler aracılığıyla sürdürülmeye devam etti. - Marka Varlığı ve Satışlar
Türkiye’de Honda, sınırlı sayıda modelle pazar payını korumaya çalıştı. Civic, CR-V, Jazz gibi bilinen modellerin yeni jenerasyonları ithalat yoluyla sunulmaya devam etti.
7. Özet ve Değerlendirme
Özetle, Honda’nın Türkiye’de uzun yıllar faaliyet gösteren bir fabrikası vardı; ancak 2021 itibarıyla bu tesis kapanmış durumda. Günümüzde aktif üretim yapılmamakla birlikte, Honda Türkiye’ye araç sevkiyatını doğrudan başka ülke fabrikalarından gerçekleştiriyor. Servis ağı ve yedek parça desteği ise mevcut distribütörler aracılığıyla devam ediyor. Dolayısıyla “Honda’nın Türkiye’de fabrikası var mı?” sorusuna yanıt; “artık yoktur” şeklinde özetlenebilir.
Son düzenleme: