Motor Yağı Nedir?
Motor yağı, içten yanmalı motorlarda metal yüzeyler arasında ince bir film oluşturarak sürtünmeyi azaltan, ısıyı taşıyan ve motoru temiz tutan özel formül bir yağlayıcıdır. Ham petrol (mineral) veya sentetik baz yağların; viskozite geliştiriciler, deterjanlar, dağıtıcılar, aşınma önleyiciler ve pas inhibitörleri gibi katkılarla zenginleştirilmesiyle üretilir.
Motor Yağının Temel Görevleri
- Sürtünme azaltma: Piston, segman, krank ve kam mili yüzeylerinin doğrudan temasını engeller, aşınmayı minimize eder.
- Isı taşınımı: Yanma sırasında oluşan ısının bir kısmını kartere taşıyarak motorun aşırı ısınmasını önler.
- Temizleme ve süspansiyon: Deterjan ve dağıtıcı katkılar, kurum ile tortuları parçalayarak çamur oluşumunu engeller ve partikülleri yağ filtresine taşır.
- Korozyon koruması: Nem ve yanma yan ürünlerinden kaynaklanan asitleri nötralize ederek paslanmayı önler.
- Sızdırmazlık desteği: Piston segmanlarıyla silindir duvarı arasındaki mikroskobik boşlukları doldurarak kompresyon kaybını azaltır.
Motor Yağı Türleri
| Tür | Özellik | Kullanım Alanı |
|---|---|---|
| Mineral | Rafine edilmiş ham petrol bazlı; ısı dayanımı sınırlı, buharlaşma oranı yüksek | Eski tasarımlı, düşük performanslı motorlar |
| Sentetik | Kimyasal olarak tasarlanmış baz yağ; üstün sıcaklık stabilitesi, düşük uçuculuk, iyi soğuk akış | Modern, yüksek performanslı ve turbo-beslemeli motorlar |
| Yarı sentetik (Blend) | Mineral ve sentetiğin harmanı; maliyet ile performans arasında denge | Geniş araç yelpazesi için “fiyat-performans” seçeneği |
Viskozite Sınıflandırması
SAE (Society of Automotive Engineers) kodları “5W-30”, “10W-40” gibi ifade edilir.
- “W” öncesi rakam (örn. 5W): Yağın düşük sıcaklıktaki (kış) akıcılığını gösterir. Düşük sayı = daha kolay soğuk marş.
- “W” sonrası rakam (örn. 30): Çalışma sıcaklığındaki kalınlığı belirtir. Yüksek sayı = daha kalın yağ filmi, sıcak iklim ve yüksek yük koşullarında koruma.
Değişim Aralıkları
Üretici tavsiyesi, yağ tipi ve kullanım koşullarına bağlıdır:
- Sentetik yağ: 10 000 – 15 000 km veya 12 ay
- Mineral yağ: 5 000 – 7 500 km veya 6 ay
Kalite Standartları
- API (American Petroleum Institute)
- ACEA (Association des Constructeurs Européens d’Automobiles)
- ILSAC (International Lubricant Specification Advisory Committee)
Doğru viskozite ve kalite sınıfındaki motor yağını düzenli aralıklarla değiştirmek; sürtünmeyi azaltır, yakıt tüketimini iyileştirir ve motor ömrünü uzatır. Motor yağı, motordaki hareketli parçalar için görünmez ama kritik bir “sağlık sigortasıdır” — ihmal edilmemelidir. Bi önceki sözlük yazımız olan Yakıt Filtresi Nedir? başlığını da inceleyebilirsiniz.
Son düzenleme:
