Şanzıman Nedir?

  • Konbuyu başlatan Konbuyu başlatan Admin
  • Başlangıç tarihi Başlangıç tarihi
  • 👁 139

Admin

Nuri Özkan
Yönetici

Şanzıman Nedir


Şanzıman Nedir? Araç motorundan gelen dönüş gücünü tekerleklere ileterek hız ve tork değerlerini yöneten mekanik sisteme “şanzıman” denir. Şanzıman, hem motorun verimli çalışmasını sağlar hem de sürücünün farklı sürüş koşullarına uygun bir performans elde etmesine yardımcı olur.

Şanzımanın Görevleri​


Tork ve Hızın Ayarlanması


  • Düşük viteste yüksek tork, yüksek viteste yüksek hız üretir.
  • Şanzıman, motorun devir bandını artırarak aracın kalkış, tırmanış ve yüksek sürat gibi farklı ihtiyaçlarını karşılar.

Geri Vites Sağlama


  • Özel dişli düzenlemeleri sayesinde aracın geriye doğru hareket etmesini mümkün kılar.

Nötr Konum (Boşta Çalışma)


  • Motor ile tekerlekler arasındaki mekanik bağın kesilmesini sağlar; araç sabitken motor çalışmaya devam edebilir.

Tork Konvertör veya Debriyaj Kontrolü


  • Otomatik şanzımanda tork konvertör, manuel şanzımanda debriyaj diskleri tahrik güç aktarımını kontrol eder.

Şanzıman Türleri​


Manuel Şanzıman


  • Sürücü debriyaj pedalını kullanarak vitesi elle değiştirir.
  • Basit yapısı, düşük bakım maliyeti ve sert bir sürüş hissi sunar.

Otomatik Şanzıman


  • Vites değişimi elektronik veya hidrolik kumanda ile gerçekleştirilir.
  • Tork konvertör veya çift kavramalı (DSG/DCT) sistemlerle daha konforlu sürüş sağlar.

Yarı Otomatik (Yarı DCT) Şanzıman


  • Manuel vitese benzer kasnaklı sistem, debriyajı elektronik olarak otomatik yönetir.
  • Manuel ve otomatiğin arasında denge sunar.

CVT (Sürekli Değişken Vites) Şanzıman


  • Kayış veya zincirli değişken oranlı kasnaklar sayesinde vites basamakları yerine kesintisiz oran sağlar.
  • Yakıt verimliliği yüksek, sürüş konforu yumuşak ancak bazen “künt” his oluşturabilir.

Şanzıman Nasıl Çalışır?​


Giriş Millî ve Çıkış Millî


  • Motor çıkış mili, şanzımanın giriş millîne bağlanır.
  • Vites oranları dişliler veya kasnaklar aracılığıyla çıkış millî üzerinden diferansiyele iletilir.

Vites Değişimi Mekanizması


  • Manuel tipte şanzıman, senkromeçli dişlilerle vitese geçişi senkronize eder.
  • Otomatik tipte ise valf gövdesinde basınçlı yağ kanalları vites basamaklarını elektro-hidrolik olarak kontrol eder.

Tork Konvertörü ve Debriyaj


  • Otomatik şanzımanda tork konvertör, motordan gelen dönme enerjisini hidrolik olarak aktarırken şokları emer.
  • Manuelde debriyaj diski, pedal yoluyla basınçlı plakaları ayırıp bağlayarak güç iletimini yönetir.

Bakım ve Değişim Aralığı​


Sıvı Değişimi (Otomatik Şanzıman Yağı)


  • Genellikle 60.000–100.000 km’de bir veya üretici önerisine göre değiştirilmelidir.

Debriyaj Balatası (Manuel Şanzıman)


  • Sürüş tarzına bağlı olarak 100.000–150.000 km arası ömrü vardır; kaynama, patinaj veya zor geçiş belirtilerinde kontrol şarttır.

CVT Kayış/Zincir Kontrolü


  • Belirlenen periyotlarda (genellikle 80.000–120.000 km) mekanik aşınma ve yağ sızıntısı açısından incelenmelidir.

Şanzıman Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler​


  • Kullanım Amacı: Şehir içi kullanımda otomatik konfor sunarken, spor ve yakıt verimliliği için manuel veya DCT tercih edilebilir.
  • Bakım Maliyeti ve Servis Ağı: Otomatik şanzıman yağ değişimi ve tamir maliyetleri genellikle manuele göre yüksektir.
  • Sürüş Konforu ve Tepki Süresi: CVT yumuşak hızlanma, DCT hızlı vites geçişi, manuel ise direkt kontrol hissi sunar.
  • Performans: Yüksek torklu motorlarda otomatik ve DCT sistemler, dayanıklılık ve hızlanma açısından avantaj sağlar.

Şanzıman, aracın performans, verimlilik ve sürüş konforu üzerinde doğrudan etkilidir. İhtiyaca uygun tipte ve kaliteli bakımla kullanıldığında uzun ömürlü ve güvenilir bir sürüş deneyimi sunar. Doğru şanzıman seçimi, hem yakıt tüketimini hem de bakım maliyetlerini kontrol altında tutar. Önceki yazımız yağ filtresi nedir başlığına da bakabilirsiniz.
 
Son düzenleme:

Çevrimiçi

Şu anda çevrimiçi üye yok.

Yeni Konular

Forum istatistikleri

Konular
1,976
Mesajlar
4,971
Kullanıcılar
13,033
Son üye
Athenhole
Geri
Üst